İşitme kaybı, dış kulak, orta kulağın veya iç kulağın herhangi bir yapısında meydana gelen problemler sonucunda işitmenin azalması veya tamamen kaybolması durumudur.
A- İşitme kayıpları başlama zamanına göre:
- Doğuştan var olan işitme kayıpları (konjenital)
- Doğumdan sonra ortaya çıkan işitme kayıpları (edinsel)
B- Başlama yaşına göre:
- Konuşma gelişimi başlamadan önce ortaya çıkan işitme kaybı (0-2 yaş)
- Konuşma gelişimi sürecinde ortaya çıkan işitme kayıpları (2-4 yaş)
- Konuşma gelişimi tamamlandıktan sonra ortaya çıkan işitme kayıpları (>4 yaş)
C- Kulak durumuna göre işitme kayıpları:
- Tek taraflı (unilateral) işitme kaybı
- Çift taraflı (bilateral) işitme kaybı
D- Patolojinin anatomik olarak yerleştiği yere göre işitme kayıpları:
- İletim tipi işitme kaybı
- Mikstip işitme kaybı
- Sensörinöral işitme kaybı
İletim Tipi İşitme Kayıpları:
İletim tipi işitme kayıpları, dış kulak, kulak zarı veya orta kulakta meydana gelen bir patoloji sonucunda oluşur. Bu tip işitme kaybında iç kulak ve santral işitsel sistem normal yapısını korur. Kulak kepçesi, dış kulak yolunda bir tıkanıklık, kulak zarı veya orta kulak kemikçikleri ve kaslarında bir sorun olduğunda bu tip kayıp ortaya çıkar. Medikal tedavi, cerrahi operasyon, işitme cihazları, orta kulak implantları ve kemik yolu implantları gibi seçeneklerle çözülebilir.
İletim tipi kayıp görülen hastalar şunları deneyimleyebilir:
- Kulaklarında tıkanıklık veya dolgunluk hissi
- Konuşmayı anlamada azalma
- Patolojinin yerine bağlı olarak çınlama hissi
- Gürültülü ortamlarda iyi işitme
- Baş dönmesi hissi
İletim tipi kaybına neden olan patolojiler:
- Konjenital malformasyonlar
- Buşon (kulak kiri)
- Otitis eksterna (dış kulak iltihabı)
- Dış kulak yolu stenozu
- Dış kulak yoluna yabancı cisim girmesi
- Perfore kulak zarı (delinmiş kulak zarı)
- Timpanoskleroz
- Kulak zarının aşırı esnek olması
- Otitis media (orta kulak iltihabı)
- Östaki disfonksiyonu (Östaki tüpünün işlev bozukluğu)
- Kemik zinciri kopukluğu
- Otoskleroz (orta kulak kemiklerinin anormal büyümesi)
- Kolesteatom (orta kulaktaki abse benzeri oluşum)
- Travmalar
- Tümörler
Sensörinöral İşitme Kayıpları:
Sensörinöral işitme kayıpları, kokleadan başlayarak işitme merkezine kadar olan geniş bir alandaki lezyonlardan kaynaklanır. Bu tip kayıplarda işitmenin tekrar sağlanması için işitme cihazları veya işitsel implantlar kullanılır.
Sensörinöral işitme kaybı olan hastalar genellikle şu belirtileri deneyimler:
- Duyuyorum ama anlamıyorum gibi problemler
- Çoğunlukla zil ya da ıslık sesine benzeyen çınlama
- Baş dönmesi
- Yüksek seslere tahammül seviyesinin düşmesi
- Genellikle yüksek frekanslarda artan bir işitme kaybı
- Kadın seslerini erkek seslerine oranla daha az işitme
Sensörinöral işitme kaybına neden olan patolojiler şunlardır:
- Meniere hastalığı
- İşitsel nöropati
- Ototoksisite (işitme siniri üzerindeki zararlı etkiler)
- Barotravma (basınç değişimlerinin neden olduğu hasar)
- Otoskleroz (orta kulak kemikçiklerinin kireçlenmesi)
- Koklear otoskleroz (orta kulak kemikçiklerinin kireçlenme durumunun iç kulaği da etkilemesi)
- Perilenf fistülü (iç kulaktan perilenf sıvısının kaçması)
- Akustik travma
- Akustik nörinom (işitme siniri tümörü)
- Serebellopontin köşe tümörleri
- Ani işitme kaybı
- Multipl skleroz (MS)
- Nörolojik hastalıkların kulak tutulumu (migren, MS)
- Otoimmün hastalıklar
- Presbiakuzi (yaşa bağlı işitme kaybı)
- İç kulak anomalileri
- Konjenital enfeksiyonlar
- Kalıtsal sendromlar
- Large vestibular aqueduct sendromu
- Süperior semisirküler kanal dehisansı
Miks Tip İşitme Kayıpları:
Miks tip işitme kayıpları, iletim tipi ve sensörinöral işitme kaybının bir arada olduğu durumlarda ortaya çıkar. Hem iç kulakta hem de orta kulakta etkilenen patolojilerin birlikte bulunduğu durumlarda bu tip kayıp görülebilir. Kronik otitis media ve otoskleroz gibi durumlar bu tür işitme kaybına neden olabilir. Miks tip işitme kayıplarının tedavisinde medikal tedavi, cerrahi operasyon, işitme cihazları, orta kulak implantları veya kemik yolu implantları gibi çözümler kullanılabilir.
Fonksiyonel İşitme Kayıpları: Fonksiyonel işitme kaybı, temelde organik bir işitme kaybının olmamasına rağmen, kişinin kendisinde işitme kaybı olduğuna inandığı psikolojik bir durumdur. Bu durumu bilinçli veya bilinçsiz olarak deneyimleyebilirler. Fonksiyonel işitme kaybının kesin bir tanısı için detaylı odyolojik incelemeler yapılmalıdır ve işitme sisteminin herhangi bir adımında bir sorun olmadığı tespit edildiğinde fonksiyonel işitme kaybı olarak değerlendirilir.